Muzeum Karykatury

Wąskie uliczki warszawskiej Starówki kuszą swoim tajemniczym urokiem i niepowtarzalnymi miejscami związanymi z historią miasta i kulturą. Skręćmy więc opodal Zamku Królewskiego z Miodowej w Kozią. Pod numerem jede­nastym znajdziemy muzeum inne niż wszystkie – Muzeum Karykatury imienia Eryka Lipińskiego. Jest to jedyna placówka tego typu w Polsce, a na całym świecie jest ich zaledwie około pięćdziesięciu.

Początkowo skromny zbiór rysunków zgromadzonych w Muzeum wynosił około 2500 obiektów, a obecnie rozrósł się on do kolekcji ponad 20-tysięcznej. Uwzględniając zaś depozyty stałe liczy on ponad 25 tysięcy rysunków, a także obiekty z zakresu malarstwa i rzeźby. Zbiory te zawierają wiele cimeliów karykatury polskiej i światowej, od XVIII-wiecznych po najnowsze. W kolekcji znajdują się prace tak wybitnych artystów obcych, jak m.in.: W. Hogarth, H. Daumier, J. Effel, H. Sandberg i R. Topor. Oczywiście przeważają w niej prace autorów polskich, od miedziorytów D. Chodowieckiego z XVIII w. po­czy­nając. Na szczególną uwagę zasługują dzieła: F. Kostrzewskiego, K. Sichul­skiego, Z. Czermańskiego, B. W. Linkego, J. Zaruby i M. Berezowskiej. Rzecz jasna najbogatszy jest zbiór polskiej karykatury współczesnej. Długą listę autorów tworzą tu takie indywidualności jak: E. Lipiński, J. Bohdanowicz, A. Czeczot, A. Dudziński, J. Flisak, Z. Jujka, Sz. Kobyliński, A. Krauze, Z. Lengren,E. Lutczyn, A. Mleczko, S. Mrożek, J. Stanny. W zbiorach muzeum znajdują się także prace najbardziej dziś popularnych rysowników młodszej generacjiz: J. Gawłowskim, M. Raczkowskim i H. Sawką na czele.

W swojej historii Muzeum zrealizowało ponad 300 wystaw w siedzibie własnej, a także ponad 200 na terenie całego kraju i za granicą – w niemal wszystkich krajach Europy oraz USA. Ekspozycje te miały charakter zarówno monograficzny, jak też problemowo - tematyczny. Z ważniejszych realizacji należy wymienić przede wszystkim pionierskie wystawy z zakresu dziejów karykatury polskiej: „Panorama karykatury polskiej 1945 - 1998”, „Karykatura okresu Młodej Polski 1890 - 1918”, „Czasy wojen i pokoju. Karykatura polska 1914 - 1939” oraz „Sma(cz)ki i zapachy PRL-u. Karykatura z lat 1944 - 1989”. Nowością są też wystawy o charakterze performance oraz ekspozycje wyko­rzystujące w szerokim zakresie środki audiowizualne, w tym specjalnie przygotowywane na poszczególne wystawy materiały filmowe. Ze względu na niewielką powierzchnię wystawienniczą nasza działalność ogranicza się jedynie do ekspozycji czasowych. Ponadto Muzeum prowadzi szeroko zakrojoną działalność wydawniczą (głównie w formie katalogów wystaw), organizuje akcje o charakterze edukacyjnym, promocyjnym i popularyzatorskim – spotkania autorskie, promocje książek i innych wydarzeń kulturalnych. Jest też organizatorem wielu ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów na rysunek satyryczno-humorystyczny. Archiwalne zbiory Muzeum są natomiast udostępniane w formie kwerend wszystkim zainteresowanym sztuką karykatury i stanowią cenne źródło dla prac naukowych oraz zaplecze dokumentacyjne oficyn wydawniczych i prasowych oraz produkcji filmowych i telewizyjnych.